Nội-Ngoại Tâm Đền Thánh Tây Ninh

 

Biên khảo của Huỳnh Tâm

 

Lịch Sử Kiến Trúc Đức Tin .

              Nội-Ngoại Tâm Đền Thánh và Mỹ thuật Kiến trúc Đền Thánh theo Cơ bút Thiêng liêng, nhằm thực hiện một Vũ trụ thu nhỏ tại Thế, Đền Thánh hướng về Phương Bắc bí truyền của mặt trời lặn .Mỹ thuật tại Nội và Ngoại tâm Đền Thánh theo cấu trúc vận chuyển cầu toàn của tính Thiên nhiên đă tạo ra muôn loài bởi Đạo Đồng Thể như :

        Trời có Nhựt, Nguyệt

        Đất có Thuỷ, Hỏa, Phong

        Người có Tinh, Khí, Thần

        Đạo có Tam giáo Phật, Tiên, Thánh .

    Thánh Thể Chí Tôn tại Thế Được lập thành 3 Đài biểu thị Tam Bửu :

        1 - Hiệp Thiên Đài là Chơn Thần

        2 - Cửu Trùng Đài là H́nh Thể

        3 - Bát Quái Đài là Linh Hồn

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh, nơi phát ra mạch Đạo, Tam Giáo và Ngũ Chi hiệp nhứt, được cấu trúc trên phát nguyên của Chơn Thần, H́nh Thể và Linh Hồn, là yếu tố dung hợp của Thể linh . Bởi vậy Thể linh của Nhân loại có đủ trí tuệ và khối khôn ngoan, thiếu một trong ba thể dung hợp trên được xem như tự hủy diệt .

        Kiến Trúc Đền Thánh .

        Đền Thánh chia ra làm ba Đài, mỗi Đài chức năng khác nhau nhưng đồng thể, chiều Cao của Đền Thánh 36 thước, chiều ngan 40 thước, chiều dài 136 thước và có 156 cột trụ .

        Kiến trúc Đền Thánh từ mô h́nh Long Mă, căn bản Mỹ thuật được dung hợp bởi chân lư của Tam Giáo và Ngũ Chi, đặt trên nền tảng bảo cổ canh :tân đức tin, phục vụ Nhân loại Công b́nh xă hội, Nhân văn phát triển toàn diện:, đồng quyền tiến hóa lấy Nhân loại làm căn bản của mọi sự cộng sinh, từ ấy đạo Cao Đài được xem như tiêu biểu của hợp nhứt đức tin và Đền Thánh là ngôi nhà chung biểu thị cho quyền năng Thiêng Liêng, mọi nguyện vọng của Nhơn sanh là ư của Đức Cao Đài, đó là những yếu tố

 của ba quyền hợp nhứt được thể hiện thành h́nh thể Đền Thánh như sau :

                         Hiệp Thiên Đài

                    " Trời Người Hợp Nhứt "

        Diện tiền Đền Thánh. Tả có lầu Chuông " Bạch Ngọc Chung

 Đài " hữu có lầu Trống " Lôi Âm Cổ Đài " chiều cao 36 thước .

        Lầu Chuông và lầu Trống, theo mô h́nh kiến trúc chia ra

 làm sáu đoản nối liền hai tầng, trên cao chót vót lầu Chuông, từ phần

 dưới của cây Thu lôi có điêu khắc bửu pháp Hồ-lô và cây gậy, biểu tượng

 của Ngài Lư Thiết Quản và trên cao chót vót lầu Trống điêu khắc bửu pháp

 giỏ Hao-Lam biểu tượng của Ngài Long-Nữ .

        Hai Bửu Pháp biểu thị sự thanh cao và tự tại, không

 vướng bận biển trầm luân của cơi Đời .

         Từ chính tâm đối nóc mái của Đền Thánh có phù điêu Thiên Nhăn

 bởi tia sáng rực rỡ phản chiếu khắp cùng, màu sắc xanh tươi thấm, linh

 động, một vùng sáng của Đấng toàn năng đă biểu thị : " Chi chi

 cũng có Trời soi thấu và dưới ánh sáng mặt Trời đầy huyền diệu " .

         Bao quanh Thiên Nhăn có 16 tia sáng phản chiếu khắp cùng,

 phần trên Thiên Nhăn có 9 tia sáng biểu tượng Cửu Thiên Khai Hóa và

 phần dưới có 7 tia sáng biểu tượng của Thất t́nh :

        Buồn, Giận, Mừng, Vui, Thương, Ghét và Ham muốn .

 

        Đức Cao Đài v́ thương yêu muôn loài nên công bố và chỉ rơ

 mạch sống của 9 tia sáng biểu tượng Thiên Thượng hằn sống, và 7 tia

 sáng biểu tượng Thiên Hạ, Đức Chí Tôn hằng kêu gọi Nhơn sanh hăy thắng

 dục vọng từ cơi đời và rèn luyện sự Yêu thương, Công b́nh, Bao dung và

 cảnh tĩnh Nhơn sanh không v́ cầm nhầm dục vọng để tự ḿnh đóng kín Cửu

 Thiên Khai Hóa .

 

        Tầng trên Bạch Ngọc Chung Đài có điêu khắc một pho tượng

 chân dung Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn Trung ",

 Người là biểu tượng uy quyền của Nam phái và sự độ rỗi hiện hữu cho

 Chúng sanh về phần sát, Người là đấng cao cả thay mặt Chí Tôn tại

 Thế, Người là thập nhị tông đồ của Chí Tôn có công mở đạo và tạo

 tác Đền Thánh lần thứ nhứt,

        Tầng dưới cửa vào Đền thờ có pho tượng chân dung ông Thiện,

 mặc khôi giáp, oai phong lẫm liệt, tay cầm đại đạo, tướng mạo toàn

 thiện, biểu tượng sự bao dung, an lành .

        Tầng trên Lôi Âm Cổ Đài có điêu khắc pho tượng chân dung của

 Đức Đầu Sư Hương Thanh " Lâm Ngọc Thanh " Người là biểu tượng uy quyền

 và đấng bao dung cao cả thay mặt Chí Tôn tại Thế để d́u dắt Nữ Phái,

 về mặc thế Người có công vĩ đại tạo lập Thánh Địa và tạo tác Đền

 Thánh lần thứ hai .

        Tầng dưới cửa vào Đền thờ có pho tượng chân dung ông Ác,

 mặc khôi giáp, oai phong lẫm liệt, tay cầm búa, tay cầm Ngọc ấn Tỷ Phù,

 mặt hung hăn, mắt trợn biểu tượng sự ác, ông cầm buá điểm danh kẻ ác và

 đón tiếp khách trần vướng bận dục vọng, hai pho tượng chân dung Thiện và

 Ác được đối chiếu như lời mời gọi chúng sanh về với Toàn chân Thiện mỹ .

        Nơi lầu Chuông và Lầu Trống c̣n có phù điêu hai bó Hoa

 sơn màu xanh, hài ḥa thanh thoát, biểu tượng cho thời Vua U Vương

 Nhà Châu nhận thị hiện từ bó hoa trên khôn trung rơi xuống biển, vào

 lúc mặt Trời vừa lố dạng để điểm một ngày mới .

        Sáng hôm sau Nhà Vua ngự triều tường thuật trước Triều

 thần và Ngự sử để bàn giải sự việc lành-dử trong đêm thị hiện và

 được Triều đ́nh kết luận :

         Biển là đất nước của Bệ Hạ, mặt Trời lố dạng là Đạo, Hoa

 là sự tinh khiết. Như vậy đất nước của Bệ Hạ trong ba ngày nữa sẽ có

 một mối Đạo mới .

        Triều đ́nh đón nhận lời Tiên tri nầy và sau ba ngày sự thật

 được xuất hiện một vị Phật lấy hiệu Thích Ca Mu Ni đến Phương Đông

 mở Đạo .

        Hai pho tượng Quyền Giáo Tông và Nữ Đầu Sư ở diện tiền Đền

 Thánh biểu thị Nam-Nữ phân định phẩm vị, đồng quyền canh tân đức tin,

 phục vụ Nhơn sanh cộng hưởng Công b́nh xă hội đạo đức và tiêu biểu cho

 lương tâm toàn chân thiện mỹ .

        Hai pho tượng Thiện-Ác là sự đối chiếu chỉ rơ cá tính

 của Nhân loại, do sự biến đổi từ dạng nguyên thuỷ của Thiện ra Ác và

 bị dục vọng kéo vào miền u minh, biểu tượng của mọi nẫy sinh, sát phạt

 đồng sinh và ư niệm kêu gọi lương tâm hăy về nguyên thuỷ của Thiện, mọi

 cản trở của dục vọng không thể đắp đập be bờ, mạch sống tiến hóa của Nhân

 loại, Ác chỉ là tính tạm gởi theo sự cảnh tĩnh như sau :

         Hoàng Tử Tỳ Vân tục truyền ghi chép là Ông Thiện và Hoàng Tử

 Tỳ Vũ là Ông Ác nguyên hai anh em ruột, con của Vương Đế Tỳ Kheo đời

 thứ 12 Thượng cổ :

        Vương Đế Tỳ Kheo rất mộ đạo, Người lập Chùa để tu-niệm

 " Nhằm thời Đức Phật Nhiên Đăng khai đạo ", nhà Vua đến tuổi ǵa yếu,

 muốn chọn Thái Tử để truyền ngôi, trong hai Hoàng Tử th́ Tỳ Vũ có tính

 ngang tàng và hung tợn, nên Vua Tỳ Kheo sợ sau nầy Tỳ Vũ sẽ gây ra

 nhiều tai-ác trong nước và khổ cho dân .

        Bởi vậy nhà Vua ban chiếu chỉ cho Tỳ Vũ đi chiêu mộ anh

 tài và hiền sĩ, Tỳ Vũ vân lịnh Chiếu chỉ Vương Đế ra đi .

        Rồi Vương Đế Tỳ Kheo triệu tập triều thần truyền ngôi

 và Triều chính cho Thái Tử Tỳ Vân " Ông Thiện " bởi Thái Tử Tỳ Vân

 bản tính bao dung và Thiện .

        Hoàng Tử Tỳ Vũ làm tṛn sứ mệnh trở về triều kiến để bái

 mạng với Vương Đế, khi Tỳ Vũ ngẩng đầu lên th́ thấy anh ḿnh đang ngự

 trên ngai vàng, Tỳ Vũ lời rằng :

        " Anh hiền làm vua, dân không sợ đâu, để ngôi lại cho tôi,

 Tôi dữ với kẻ hung-ác và bạo tàn với kẻ vô nhân đạo đức, chớ tôi nào

 dữ với người đạo đức hiền lương đâu ! ".

        Tỳ Vân nghe nói, sợ nhằm thất ngôn với Vua Cha, nên

 mới cầm Ngọc ấn Tỷ Phù chay thẳng lên Chùa của Vua Tỳ Kheo tu thuở

 trước. Nhưng thay vừa chạy đến cửa Chùa th́ bỏ Ngọc ấn Tỷ phù mà thoát

 xác đăng Tiên. Tỳ Vũ chạy đuổi theo bắt anh, nhưng đến nơi thấy thế hết

 sức hối hận, ăn năn, Người quyết định phủi hết sự đời rồi cũng được

 thoát xác đăng Tiên .

        bởi thế mới được lưu truyền : " Tu nhứt kiếp, ngộ nhứt thời " .

        Đồng sanh đă viếng thăm hai vị Thiện-Ác và trước khi vào

 Đền Thánh, hăy bước lên 5 tầng bật cấp, mà mỗi tầng bật cấp biểu tượng

 cho sự nghiệp của Ngũ Chi như :

         Nhơn Đạo, Thần Đạo, Thánh Đạo, Tiên Đạo và Phật Đạo .

         Đồng sanh sẽ cảm nhận chính ḿnh đă làm tṛn sứ mệnh Nhơn

 Đạo trước ngưỡng cửa Thiêng liêng .

        Cuối tầng bật cấp thứ 5, trên không trung bởi một cung bán

 nguyệt " Bao lơn Đài ". Có 8 phù điêu Bát Tiên để điều giải trường đời

 và cảm thông cùng Đồng sanh trên mặc sống, đây cũng là trung tâm tổng

 kết sự nghiệp cơi thế và quy hợp các linh hồn về nhận Phán xét.

        Biểu tượng Bát Tiên là những tất ḷng Liên-sĩ, Lễ-Nghĩa,

 Trí-Dũng, 8 phù điêu sẽ thân thương mời gọi Đồng sanh cất cánh vào

 nhân ái và sống trên giá trị Sĩ, Nông, Công, Thương, Ngư, Tiều, Canh

 và Mục .

         Bất Tiên và chân dung :

        1 - Vua Hạ vơ trị thuỷ

        2 - Vua Nghiêu t́m hiền

        3 - Thoại Hứa và Thủ Sào

        4 - Phạm Lăi và Tây Thi

        5 - Khương Thượng và Vơ Phiết

        6 - Bá Nha và Tử Kỳ

        7 - Sào Thủ và Hứa Do

        8 - Châu Măi Thành

 " Đồng sanh t́m đọc cuốn sách Bát Tiên để tỏ tường chi tiết "

       Đồng sanh mang theo tất ḷng thương cảm và bỏ lại sau lưng

 những Hỉ, Nộ, Ái, - để tiến về phiá trước của viễn cảnh b́nh an, hẳn

 đă vào ngưỡng cửa Cung Điện nguy nga, đứng trước 4 thân cột Rồng linh

 động, cao vút bay trên vồm Trời mây xanh, thân cột Rồng được điêu khắc

 sơn màu Nâu, thẩm mỹ được bật ra sinh động do Thiêng Liêng phóng bút

 và bàn tay loài người thực hiện, Mỹ thuật Phương Đông nay thể hiện lần

 thứ ba " Tam Kỳ " bởi sự truyền thụ của Đức Cao Đài, thành mục phiêu cứu

 cánh của nền Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ .

        Điêu khắc hai cột Rồng sáu chia và hai cột Lá, Búp, Nụ, Nhụy,

 Hoa và trái Sen là tín hiệu Rồng pḥ trợ ngày mở Hội Long Hoa .

       Họa phẩm chân dung Tam Thánh :

       Đồng sanh sẽ hỏi tiểu sử và biểu tượng của Tam Thánh :

       - Đức Thanh Sơn Đạo Sĩ, chưởng quản Bạch Vân Động " Trạng

 Tŕnh Nguyễn Bĩnh Khiêm ". Người là Tiên tri và Học gỉa Việt Nam, biết

 được những biến động quá khứ 500 năm trước và thấy được biến dịch của

 500 năm hậu lai, Người để lại cho cơi Đời nhiều tác phẩm Văn học và

 Tiên tri .

       - Đức Nguyệt Tâm Chơn Nhơn sinh năm 1832-1948 tại Pháp Quốc

 Người là Văn hào Victor Hugo và Chính trị gia, Người để lại cho nhân

 loại một trường thiên Văn học nghệ thuật và cả một Viện Bảo Tàng lưu trử

 sự nghiệp đấu tranh v́ Nhân loại " Maison de Victor Hugo 6 Plce des

 Vosges 75004 Paris ", nay Người vân lịnh Thượng Đế chưởng quản Hội Thánh

 Ngoại Giáo, bởi quyền Thiêng Liêng " Mission Etranger " .

       - Đức Tôn Sơn Chơn Nhơn, Bác sĩ Tôn Văn tự Trung Sơn " nhà cách

 mạng Trung Hoa, thành lập nền Cộng Ḥa Trung Quốc, bởi chủ thuyết Tam

 Dân .

        Tam Thánh thay mặt Nhân loại kư ḥa ước với Đức Chí Tôn,

 và lấy ngày 18/10/1926 " Bính Dần " để khai Đại Đạo, Tam Thánh đắc lịnh

 hướng đạo và d́u dắt Nhân sanh trên căn bản Từ Bi Bác Ái Công B́nh, nền

 tảng của Phổ độ và Cứu rỗi từ Đông sang Tây đều lấy Nho Tôn làm căn bản .

         Tôn Sơn Chơn Nhơn cằm nghiên mực ấy là nền tảng của Đạo Nho

 phát khởi tại Trung Hoa, từ nghiên mực mà thành sự biểu thị ḥa hợp

 Đông-Tây đồng mối phát sinh Đức tin và liên hệ mật thiết với Nhân

 loại .

        Bút và mực là nguyện vọng chung của Nhân loại, được thành

 h́nh thể chế Đức tin lân mẫu yêu thương và Công b́nh, trong căn bản ḥa

 ước đă ghi rơ Thiên Thượng, Thiên Hạ, Bác Ái, Công B́nh " Dieu et

 Humanité, Amour et Justice ". Cho phép nhơn sanh đồng quyền với Thiêng

 liêng, Đất Trời và Đất Đời là một, phục vụ Nhân loại là chủ yếu và nhận

 trọn vẹn nguyện vọng ch́nh đáng .

        Trên khung cửa vào nội tâm Đền Thánh có điêu khắc một phù

 điêu, Bàn tay cầm cân Công b́nh sơn trắng, biểu tượng bởi Công b́nh

 do Thiêng Liêng quyền trọng Phán xét và Cứu rỗi chúng sanh chiếu theo

 luật Tạo hóa phân minh .

        Đến chân cầu thang bên hữu là lầu Chuông, trên cửa có ghi

 hàng chữ Nho " Bạch Ngoc Chung Đại " và bên tả là lầu Trống có ghi " Lôi

 Âm Cổ Đài " hướng lên tầng trên của Hiệp Thiên Đài nơi nầy là Bao Lơn

 Đài .

       Thiêng Liêng có dạy rằng " kiến trúc theo h́nh Bạch Ngọc Kinh,

 đạo Phật gọi là Niết Bàn ". Bới thế hữu Bao Lơn Đài mới kiến trúc Bạch

 Ngọc Chung Đài, tả Bao Lơn Đài có Lôi Âm Cổ là nơi Đức Phật Tích Ca

 truyền Pháp tại ngôi chùa nầy miền Tây Á, nên ngày nay Đền Thánh kiến

 trúc có Lôi Âm Cổi Đài .

        Phần trong của Bao Lơn Đài, hai bên Thiên Nhăn có phù

 điêu Hán tự :

        " Hiệp Nhập Cao Đài, Bá Thánh Thập Phương Qui Chánh Quả "

        " Thiên Khai Huỳnh Đạo, Ngũ Chi Tam Giáo Hội Long Hoa "

         Ư nghĩa : Nhơn sanh cùng nhau v́ mối đạo Cao Đài, trăm họ

 Mười phương cùng một Chánh lư .

         Trời lập ra Pháp, truyền cho năm nhánh Đạo và ba Tôn giáo

 đồng dự Đại Hội Long Hoa .

        Bên hữu phần trên câu đối Hán tự có chữ Nhân và bên tả có

 chữ Nghĩa, là tiêu chuẩn của Đạo lư và Nhân sinh được thuận ḥa

 trong xă hội sự thanh b́nh mới có Nhân-Nghĩa .

        Trên hai chữ Nhân-Nghĩa có hàng Hán ngữ :

        " Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ " và phù điêu bộ Cổ-pháp gồm cuốn

 Xuân Thu, cây Phất Chủ và b́nh Bát-Du được tiêu biểu như sự nghiệp

 qui nguyên Tam giáo .

        Bao Lơn Đài thờ những bài vị của Chức sắc Đại Thiên

 Phong Hiệp Thiên Đài và Cửu Trùng Đài, từ Thập Nhị Thời Quân, Thập

 Nhị Bảo Quân, Chưởng Pháp, Đầu Sư và Phối Sư đă quy Tiên .

        Bao Lơn Đài cũng là nơi vọng bàn pḥ cơ chấp bút cầu Đức

 Cao Đài Ngọc Đế và các Đấng trên tham thiền nhập định .

         Chung quanh Bao Lơn Đài có 6 cột Rồng biển tượng như ở

 tầng dưới .

        Trên tâm đỉnh nóc mái Hiệp Thiên Đài có điêu khắc chân

 dung Đức Phật Di lạc cưỡi Cọp bạch, là vị Phật sẽ làm chủ Đại Hội

 Long Hoa lần thứ ba, Cọp biểu tượng ngày Khai Đạo 18/10/1926 " Bính

 Dần ", đồng nghĩa Nhơn sanh Ư Dần " Con người sinh ra bởi cung Dần ",

 Bạch biểu tượng sắt h́nh thể của muôn loài và sự trở về tinh khiết

 " Đạo ".

        Đức Phật Di Lạc cưỡi Cọp, nhận lịnh của Đức Chí Tôn,

 chấp chưởng quan sát và chấm công cho chúng sanh, Người đem sổ Đạo về

 tŕnh trước Bạch Ngọc Kinh, để chủng bị mở Đại Hội Long Hoa .

        Đồng sanh chưa vào chính Điện bởi hăy dừng chân tại Tịnh

 Tâm Điện của Nữ phái hay Nam phái. Nơi Tín đồ, Chức việc và Chức sắc

 Tịnh Tâm trước khi vào chầu lễ Đức Chí Tôn, từ ấy Đồng sanh vào hẵn Nội

 tâm Đền Thánh nhưng vẫn c̣n ở vị trí của Hiệp Thiên Đài bởi đây là phần

 trung tâm của Hiệp Thiên Đài có 5 bậc cấp sơn màu trắng và ba đôn sơn màu

 xanh pha lẫn màu hồng như bông sen, phần sau ba pho tượng là phép chữ KHÍ,

 phần trước chân dung Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc đứng trên đôn giữa chân đạp

 con rắn 7 đầu quấn vào ba đôn " Thất Đầu Xà ", bên tả có Đức Thượng Phẩm

 Cao Quỳnh Cư đứng trên đôn, bên hữu có Đức Thượng Sanh Cao Hoài Sang đứng

 trên đôn, mỗi khi hành lễ Chức sắc Thập Nhị Thời Quân và Thập Nhị Bảo Quân

 sẽ đướng trên 5 bậc cấp ấy và được lập thành ba Chi :

                Chi Pháp

                Chi Đạo

                Chi Thế

        - Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc là hiện thân của Đức Thiên

 Quân, Chí Tôn đă chọn tính Người khai Đạo và Chưởng Quản Hiệp Thiên

 Đài, để thông công cùng Thiêng liêng và cầm quyền Chi Pháp nắm giữ Chơn

 Truyền, Đạo Luật phân minh .

        Dưới quyền Hộ Pháp có bốn vị Thời Quân làm Cố vấn :

        1 - Bảo Pháp " Truyền bá Pháp, hướng dẫn chúng sanh học

                       Pháp và chăm lo nuôi dưỡng Pháp " .

        2 - Khai Pháp " Khai thông, mở rộng, đón chúng sanh

                        đến với Pháp " .

        3 - Hiến Pháp " Hiến dâng Pháp cho chúng sanh và phụng

                        sự Pháp "

        4 - Tiếp Pháp " Tiếp đón chúng sanh vào tu luyện Pháp

                        và Tiếp nhận mọi căn nguyên của Pháp " .

        - Thượng Phẩm Cao Quỳnh Cư là hiện thân của Hớn Chung Ly,

 đắc Đạo thành Tiên, Người cầm Long Tu Phiến để d́u dẫn Chơn hồn vào

 Bạch Ngọc Kinh, Người là vị tiền khai Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, chánh vị

 Hiệp Thiên Đài, nhưng thừa lịnh cho Cửu Trùng Đài " Đặc nhiệm của Cửu

 Trùng Đài " .

        Người Chưởng quản Chi Đạo có nhiệm vụ giáo hóa nhơn sanh về

 mặt Đạo và độ rỗi phần hồn nơi cơi Hư vô .

        Dưới quyền Thượng Phẩm có bốn vị Thời Quân làm Cố vấn :

        1 - Bảo Đạo " Truyền bá đạo đức, hướng dẫn chúng sanh học Đạo

                      và chăm lo nuôi dưỡng Đạo " .

        2 - Khai Đạo " Khai thông, mở rộng đón chúng sanh đến

                       với Đạo ".

        3 - Hiến Đạo " Hiến dâng Đạo cho chúng sanh và phụng sự

                       Đạo " .

        4 - Tiếp Đạo " Tiếp đón chúng sanh vào tu học Đạo và Tiếp

                       nhận mọi căn nguyên của Đạo " .

        - Thượng Sanh Cao Hoài Sang là hiện thân của Lữ Đồng

 Tân đắc đạo thành Tiên .

        Người Chưởng Quản Chi Thế có nhiệm vụ với Đời và d́u dẫn

 Nhơn sanh đến với Đạo, Người là vị tiền khai Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ,

 chánh vị Hiệp Thiên Đài, nhưng thừa lịnh cho Cửu Trùng Đài " Đặc

 nhiệm của Cửu Trùng Đào " .

        Dưới quyền Thượng Sanh có bốn vị Thời Quân làm Cố vấn :

        1 - Bảo Thế " Truyền bá đức tin vào Thế, hướng

                      dẫn chúng sanh hiểu Thế biết Đạo và chăm lo

                      nuôi dưỡng thành quả của Thế " Xă hội " .

        2 - Khai Thế " Khai thông, mở rộng đón chúng sanh và phụng

                       sự Thế " .

        3 - Hiến Thế " Hiến dâng sự nghiệp Đạo, phụng sự Thế và đem

                       đến cho chúng sanh một Xă hội Công b́nh hạnh

                       phúc " .

        4 - Tiếp Thế " Tiếp đón mọi vị tha, phụng sự v́ Thế và Tiếp

                       nhận mọi căn nguyên của Thế biết Đạo " .

        Ba Chi Pháp, Đạo và Thế. Hiệp lại thành Thập Nhị Thời

 Quân " 12 Vị Thời Quân", Cố vấn cho Hộ Pháp, Thượng Phẩm và Thượng

 Sanh để cầm diền mối Đạo, thông công cùng các đấng Thiêng liêng.

        Ngoài ra c̣n có Thập Nhị Bảo Quân " 12 Vị Hàn Lâm Viện " Cố vấn

 cho ba Chi Pháp, Đạo và Thế nhằm phụng sự chúng sanh trên bước đường

 Đạo và đường Đời toàn thiện .

                Thập Nhị Bảo Quân " Hàn Lâm Viện Cao Đài "

        1 - Bảo Y Quân, Bác sĩ Trương kế An .

         " Bảo vệ sức khỏe, phụng sự chúng sanh sống b́nh an và thể

 sát không vướng bận những khổ đau từ bệnh tật .

         Chương tŕnh thực hiện bệnh viện Đông và Tây Y, trung tâm

 dưỡng sinh, trung tâm phục hồi chức nắng, trung tâm nghiên cứu môi

 trường, trung tâm bồi dưỡng sức khỏe thể dục và thể thao, đào tạo Bác

 sĩ và cán sự y tế, viện bảo tàng Đông-Tây Y và thư viện " .

        2 - Bảo Cô Quân " Phụng sự nhơn sanh nghèo khó và cô thế .

        Chương tŕnh thực hiện, Nhà trẻ, Cô Nhi Viện, trung tâm dưỡng

 lăo, trung tâm phát chẩn, trại thế bần, viện bảo anh, bảo trợ Nhơn sanh

 cô thế, thư viện " .

        3 - Bảo Học Quân, Luật sư Nguyễn Văn Lộc cựu Thủ Tướng .

        " Khuyến học, đào tạo trí thức, chuyên viên và bài trừ mù chữ .

        Chương tŕnh thực hiện, trung tâm sư phạm, trường sở Mẫu

 giáo, Tiểu học, Trung học, Đại Học, hội thảo truyết tŕnh, thư viện,

 trung tâm nghiên cứu, Bảo Tàng Viện " .

        4 - Bảo Sanh Quân, Bác Sĩ Lê Văn Hoạch cựu Thủ Tướng .

         " Bảo vệ, phát triển sự sanh-sống của Nhơn sanh và cả muôn

 loài .

        Chương tŕnh thực hiện, trung tâm sư phạm, trung tâm bảo

 sanh, bảo dưỡng, bảo trợ sinh kế, trung tâm môi trường Thiên nhiên, đào

 tạo Bác sĩ và cán sự, trung tâm thí nghiệm, dự án an sinh Đạo-Đời, thư

 viện, bảo tàng viện .

        5 - Bảo Văn Quân, Thi sĩ Cao Quỳnh Diêu .

        " Phụng sự trí tuệ cho Nhơn sanh, Bảo-cổ, Canh-tân Văn Học

 Nghệ Thuật như : Văn, thơ, Âm nhạc, Kịch nghệ Sân khấu, Hội hoạ Điêu

 khắc, Kiến trúc, Film Photo, truyền thông và báo chí .

        Chương tŕnh thực hiện, trung tâm Văn bút, truyền thông,

 báo chí, trung tâm mỹ thuật và điêu khắc, trung tâm sư phạm, bảo trợ

 Văn học nghệ thuật, thư viện, trung tâm trí dục, Viện Văn Học Nghệ

 Thuật " .

        6 - Bảo Nhạc Quân, Cao Mỹ Ngọc .

         " Bảo thủ nền âm nhạc và nghi lễ chánh truyền của Đạo. Nghiên

 cứu âm nhạc, nghi lễ, văn hóa đặc thù từng sắc tộc và Tôn giáo bạn .

        Chương tŕnh thực hiện, sư phạm âm nhạc, trung tâm nghiên cứu

 và sáng tác âm nhạc, viện âm nhạc đào tạo nhạc sư và nhạc sĩ, sản xuất

 và nghiên cứu nhạc khí, đoàn nhạc giao hưởng, truyền thông báo chí,

 thư viện, bảo tàng viện " .

        7 - Bảo Khoa Quân " Bảo vệ thành quả Khoa-học, Xă-hội,

 Nhân-văn, phát triển Khoa học phụng sự nhơn loại .

        Chương tŕnh thực hiện, trung tâm sư phạm, trung tâm

 nghiên cứu và bảo trợ Khoa học Xă hội Nhân văn, đào tạo Khoa học gia

 và cung cấp dự án, trung tâm Khoa học thực dụng, trung tâm Khoa học

 Thiên nhiên, trung tâm thí nghiệm, thư viện, bảo tàng viện  " .

        8 - Bảo Pháp Quân, Cao Quỳnh Diêu .

         " Bảo thủ Công lư Đạo-Đời, đặc quyền nhơn sanh trên nền tảng

 pháp luật Công b́nh .

        Chương tŕnh thực hiện, sư phạm luật Đạo-Đời, trung tâm

 luật học đào tạo luật sư, nghiên cứu luật sắc tộc và Tôn giáo, hướng dẫn

 nhơn sanh hiểu pháp luật Đạo-Đời và bảo trợ Nhơn sanh cô thế, cố vấn soạn

 thảo dự luật Đạo-Đời, truyền thông, thư viện " .

        9 - Bảo Nông Quân " Khuyến nông, dự trử các loại giống

 ngũ cốc và lương thực, sử dụng ngũ cốc hợp lư đem lại mọi ấm no cho

 nhơn loại .

        Chương tŕnh thực hiện, trung tâm sư phạm, Cao đẳng nông

 nghiệp đào tạo kỹ sư và cán sự, bảo trợ canh tác và canh tân nông cụ,

 dự báo thời tiết, trung tâm nghiên cứu nông học, trung tâm xúc tác và

 cấy mô, nghiên cứu thổ nhưỡng phục vụ sản xuất, ngân hàng cung cấp dự

 án, bảo trợ hội chợ, trung tâm dịch vụ, trung tâm thí nghiệm, báo chí,

 thư viện, bảo tàng viện " .

        10 - Bảo Công Quân " Phát triển mọi ngành nghề, kỹ thuật

 và khoa học phục vụ nhơn sanh theo mạch sống tiến bộ .

        Chương tŕnh thực hiện, trung tâm sư phạm, cao đẳng kỹ thuật

 đào tạo kỹ sư và cán sự, sản xuất gia dụng, cung cầp dụng cụ ngành nghề

 và tư liệu sáng tạo kỹ thuật và khoa học, ngân hàng cung cấp dự án,

 trung tâm dịch vụ, trung tâm nghiên cứu, lưu thông, hội chợ, báo chí,

 thư viện, bảo tàng viện " .

        11 - Bảo Thương Quân " Phát triển kinh tế, thương mại

 cung cấp sản phẩm và trao đổi mậu dịch phục vụ nhơn sanh .

        Chương tŕnh thực hiện, phố phường, chợ buá, thương cảng,

 trung tâm dịch vụ, ngân hàng cung cấp dự án và ngân khoản kinh doanh,

 sản xuất, lập nhà máy, chuyển vận lương thực và hàng hóa, trung tâm

 kinh tế và thương mại, sư phạm, cao đẳng đào tạo kinh tế gia và thương

 gia, nghiên cứu luật kinh tế, báo chí, thư viện, bảo tàng viện " .

        12 - Bảo Vệ Quân, Trung Tướng Nguyễn Văn Thành nhiệm kỳ

 Nhứt, Thiếu Tướng Lê Văn Tất nhiệm kỳ Nh́ .

        " Bảo đảm thành tựu an sinh Đạo-Đời, bảo hộ Nhơn sanh tu

 học đạo và trông nôm che chở cô thế, bảo thủ đạo đức Công b́nh và an

 sinh xă hội hạnh phúc cho Nhơn sanh .

        Chương tŕnh thực hiện, Bảo Thể ǵn giữ thuần phong mỹ

 tục, Bảo Thế ǵn giữ an sinh Thánh Địa, bảo ḥa can gián và ngăn chặn

 những điều không thích hợp Đạo-Đời, điều nghiên phương án bảo vệ quyền

 tự do dân chủ cho Nhơn sanh " .

        Phù chữ KHÍ.

        Phía sau đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc có phù chữ KHÍ, biểu tượng

 của Hư Vô Chi Khí là chính thân Đức Thượng Đế háo sanh muôn loài, đồng

 thọ mệnh bởi Khí Sanh Quan .

        Chí Tôn có dạy rằng :

        " Thầy lập Đạo, vào buổi Hạ qươn nầy, lấy Hiệp Thiên Đài làm

 nơi Thầy " Chí Tôn " ngự, Thầy ở sau để kiểm soát con cái vào Bạch Ngọc

 Kinh, những thời lập đạo trước các vị Giáo Chủ đứng trước môn đệ d́u

 dắt theo sau, không người quan sát làm thất chơn truyền nên tu nhiều

 mà đắc đạo rất ít, bởi thế kỳ ba nầy Thầy ở sau mà độ rỗi 92 ức nguyên

 nhân của thời mạt kiếp nầy " .

          Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc đứng trên thân Thất đầu Xà " Rắn

 bảy đầu " biểu tượng sự thắng và chế ngự được dục vọng của Thất t́nh,

 như ba đầu rắn ngẫn cao v́ Hỉ, Lạc, Ái và bốn đầu rắn cuối xuống v́

 -, Nộ, Ai, Dục .

   Rắn bảy đầu biểu lộ chất tính Thất t́nh đang đục khoét và t́m

 ẩn trong Nhân loại, nó tạo ra những bất ổn của Hỉ, Lạc, Ái, -, Nộ, Ai và

 Dục, bởi thế người hành Đạo cần nội lực để cảnh tỉnh và thắng Thất-t́nh

 mới mon vươn ḿnh vào miền đắc Đạo .

                          Cửu Trùng  Đài

                        " Chín Tầng Trời "

        Nội tâm Cửu Trùng Đài được phân ra 9 bậc cấp, mỗi bậc cấp

 biểu thị một tầng Trời, chiều dài mỗi bậc 9 thước đều nhau, Nội tâm có

 hai hàng cột Rồng, mỗi cột bán kính 1 thước, phân thành ba ban trung

 tâm, tả, hữu và trên trần " Plafond " h́nh dù rộng 0,40cm, chạm Rồng,

 biểu tượng Cửu phẩm : Thiên, Địa và Nhơn để thay mặt cho Cửu Thiên Khai

 Hóa tại Thế như :

        Thiên Thần, Địa Thần, Nhơn Thần .

        Thiên Thánh, Địa Thánh, Nhơn Thánh .

        Thiên Tiên, Địa Tiên, Nhơn Tiên .

        Trên trần cao Cửu Trùng Đài có 6 khuông h́nh dù, chạm phù

 điêu biểu tượng tính năng động của 6 Rồng, sơn xanh da trời và mây

 trắng, cẩn ngôi sao bằng pha-lê lấp lánh như kim cương .

        Trước ngày khánh thành Đền Thánh, Đức Hộ Pháp Phạm Công

 Tắc trấn thần và bang phép Tùng Du Tế Pháp cho 6 Rồng, bởi sự an ninh

 trong Đền Thánh nếu có động tịnh th́ chính 6 Rồng về tŕnh tấu trước

 Bạch Ngọc Kinh .

        Theo Thánh giáo, trong Càn Khôn Vũ trụ có 6 Rồng bay khắp nơi

 để thấu hiểu những ǵ của trần đời rồi tŕnh tấu nơi Bạch Ngọc Kinh,

 bởi thế trong kinh Ngọc Hoàng có câu :

        " Thời-thừa lục Long "

       " Du hành bất tức " .

       Theo như Bát Quái Đồ đă nói, Kinh điển đă chép, Thiên văn đă

 cập nhựt hóa, Khoa học đă chứng minh, th́ 6 Rồng ấy là quẻ Càn về Dương

 như :

        - Hào sơ Cửu, tức Rồng thứ nhứt được gọi là Tiềm Long .

        - Hào cửu Nhị, tức Rồng thứ nh́ được gọi là Hiện Long .

        - Hào cửu Tam, tức Rồng thứ ba được gọi là Tịch Dương Long .

        - Hào cửu Tứ, tức Rồng thứ tư được gọi là Huyền Long .

        - Hào cửu Ngũ, tức Rồng thứ năm được gọi là Phi Long .

        - Hào thượng Cửu, tức Rồng thứ sáu được gọi là Càn Long .

        Nghinh Phong Đài :

        Chính Tâm Cửu Trùng Đài trên nóc kiến trúc một Nghinh Phong

 Đài h́nh tṛn cao 24 thước, theo h́nh một nửa địa cầu và vẽ bản địa đồ

 thế giới, trên đỉnh có điêu khắc con Long Mả, đang chạy, trên lưng mang

 theo Hàm-Ấn. Long Mả được nhận lịnh từ Đức Cao Đài Ngọc Đế đến với Nhân

 loại để truyền bá giáo lư Đại Đạo Cao Đài trên khắp địa cầu .

        Từ cổ thiên địa sơ khai đến nay " 1996 ", Long Mả chỉ một lần

 đến dâng Hàm-Ấn bởi Vua Phục Hy nghinh tiếp và nhận lănh ngươn Thánh

 đức, Long Mả vẫn chạy nhưng day mặt lại sau lưng bởi rằng căn bản của

 Đạo vẫn là nguồn gốc của sự Phát khởi, Đạo vẫn lưu truyền và c̣n nguyên

 thủy, Đạo phát khởi ư Đông, di chuyển ư Tây, phản hồi ư Đông .

        Bảy Ngai của Cửu Trùng Đài .

        Trước Bửu Điện thờ Chí Tôn có Bảy chiếc Ngai của Cửu Trùng Đài.

        Hằng năm vào ngày 09/01 là Đại lễ Đức Thượng Đế, 7 Chức sắc Đại

 Thiên Phong chính vị ngự vào 7 Ngai, là uy quyền của Cửu Trùng Đài thay

 Trời độ Thế về phần sống .

        Cửu Trùng Thiên là bậc thứ chín được biểu tượng như Cữu

 Thiên Khai Hóa đầy huyền vi .

        Theo Thánh ngôn Đức Cao Đài Ngọc Đế có dạy rằng :

        " Thầy có Cữu Trùng Thiên để mà lập vị cho cữu phẩm Thần,

 Thánh, Tiên, Phật .

        " Phật Mẫu th́ có Bát Cảnh Cung để mà ung đúc cho bát hồn

 vận chuyển " .

        1 - Ngai Quyền Giáo Tông, điêu khắc và chạm trổ Tứ linh

 " Long, Lân, Quy, Phụng " và chổ hai tay dựa chạm Rồng .

        2 - Ngai Thái Chưởng Pháp .

        3 - Ngai Thượng Chưởng Pháp .

        4 - Ngai Ngọc Chưởng Pháp .

        Chạm trổ Tứ linh và chổ hai tay dựa được chạm Phụng .

        5 - Ngai Thái Đầu Sư .

        6 - Ngai Thượng Đầu Sư .

        7 - Ngai Ngọc Đầu Sư .

        Chạm trổ Tứ linh và chổ hai tay dựa được chạm Lân .

        Thánh ư của Đức Cao Đài Ngọc Đế, giáng cơ ngày 02/08/1926

 chỉ lập 7 chiếc Ngai và dạy rằng :

        " Kiệt " Tên của vị Chức sắc thời mới Khai Đạo ", con

 phải giúp thợ trong việc lập Thánh-Thất. Thầy giao cho con phải săn

 sóc, mướn thợ làm bảy cái Ngai : 1 cái trọng hơn cho Giáo Tông, 3 cái

 cho 3 vị Chưởng Pháp, 3 cái cho 3 vị Đầu Sư, nhứt là cái Ngai của Giáo

 Tông phải làm cho thật kỹ lưởng, chạm trổ tứ linh, nhưng chổ hai tay

 dựa phải chạm hai con Rồng, của Chưởng Pháp chạm hai con Phụng, của Đầu

 Sư chạm hai con Lân ... " .

        Chí Tôn đă làm phép lạ trên 7 chiếc Ngai và Đức Lư Giáo Tông

 cùng Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc làm phép Trấn Thần, từ ngày Khai đạo đến

 nay chỉ duy chính vị Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt thay mặt

 Thiêng Liêng độ rỗi nhơn sanh về phần sát, ngự trên Ngai Giáo Tông một

 lần để Tấn phong chánh vị, c̣n lại 6 chiếc Ngai chưa có chính vị nào ngự

 như 3 Chưởng Pháp và 3 Đầu Sự .

        Sau thời tấn phong Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt

 truyền giảng cho toàn nhơn sanh thấu hiểu cơ huyền diệu của Đại Đạo :

        " Hôm nay một ngày vinh diệu, Đức Chí Tôn ban hồng ân cho nhơn

 sanh được hưởng tất cả quyền cứu rỗi, cũng như tất cả chư Phật, Thánh,

 Thần, Tiên và Đức Lư Giáo Tông Thiêng Liêng đều về đây để chứng kiến

 tấn phong Quyền Giáo Tông tại thế. Hôm nay Tôi đă nhận được tất cả những

 vinh diệu từ Thiêng Liêng và Tôi thấy tất cả mọi hoàn cảnh của nhơn sanh

 tại Thế và tấn phong Quyền Giáo Tông là biểu tượng của ngôi đức hạnh, Tôi

 ngự vào Ngai thấy được uy quyền của Đại Đạo bao khắp cơi Thế như vầy :

         Hôm nay Đức Chí Tôn, Đức Phật Mẫu, Phật, Tiên, Thánh, Thần,

 Đức Lư Giáo Tông, Cửu Vị Tiên Nương và Bạch Vân Động đồng về dự lễ tấn

 phong Quyền Giáo Tông tại Thế. Giờ hành lễ bắc đầu, Tôi ngự vào Ngai

 Quyền Giáo Tông, quư Đấng Thiêng Liêng đồng ngự nơi vị trí của ḿnh và

 có Thiên thần hầu lễ, đến lúc ánh sáng chói rọi từ Ngôi Thái Cực quư

 Đấng Phật, Tiên, Thánh, Thần, Phật Mẫu, Cửu Tiên Nương, Bạch Vân Động,

 nhơn sanh và toàn muôn loài đứng lên tiếp đón Đức Chí Tôn .

         Đức Chí Tôn ngự vào Bát Quái Đài, để chủng bị cho lễ cử

 hành và ánh sáng của NGƯỜI nơi chữ KHÍ soi rọi khắp cùng để che chở

 Nhơn sanh và con cái của NGƯỜI .

        Đức Chí Tôn, Phật Mẫu cùng Phật, Tiên, Thánh, Thần chúc mừng

 ngày hôm nay và tỏ bày sự Thương yêu v́ Nhơn sanh .

        Tôi đă thấy tất cả tấm ḷng v́ Đại Đạo của Tín Đồ Nam-Nữ,

 Chức Việc và Chức Sắt từ Hiệp Thiên Đài, Cửu Trùng Đài và Hội Thánh

 Phước Thiện đồng kính trọng Đức Chí Tôn và các Đấng Thiêng Liêng rất

 đúng mực danh Đạo Cao Đài .

         Cũng hôm nay Tôi lấy làm thương cho Nhơn sanh hàng hàng

 lớp lớp, 92 ức nguyên nhân đang chịu lễ ở ngoài Đền Thánh để nhận sự

 phát xét của Thiêng Liêng .

        Vậy từ đây Tôi chỉ xin làm người Anh ở cùng với các Em, uy

 quyền và đức hạnh nầy sẽ được trang trải và chia đều, hầu độ rỗi phần

 nào tội lỗi xưa nay của Nhơn sanh và nếu Tôi vẫn ngự trên Ngai ấy th́

 Phật, Tiên, Thánh, Thần phải v́ Tôi mà hầu lễ cho đúng phép Đạo, nhưng

 Tôi đă xin Đức Chí Tôn cùng các Đấng Thiêng Liêng, cho Tôi một dịp hạ

 ḿnh để hầu cận Nhơn sanh " .

        Từ ấy Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn

 Trung ", hành lễ hướng về Đức Chí Tôn và các Đấng Thiêng Liêng, Người

 chỉ quỳ trước Nhơn sanh mà không ngự vào Ngai Quyền Giáo Tông lần thứ

 hai, Toàn Đạo kỉnh Người như hào quang bao dung người anh cao cả của

 nền Đại Đạo. Người là Vĩ nhân tiêu biểu sự tự tin của Đại Đạo Tam Kỳ

 Phổ Độ, Người là đức hạnh của mọi sự sống luôn kề cận d́u dắt Tín đồ

 trên đường Đạo và đường Đời, Người cũng là biểu tượng v́ mục đích sự

 nghiệp Phổ Độ thời đại và một Đại Thiên Phong trong ḷng sùng kính của

 Toàn Đạo và Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc để lời rằng :

        " Đức Quyền Giáo Tông là Anh Cả của Toàn Đạo, nay Người

 biểu thị sự Bác ái yêu thương tự ḥa ḿnh ở cùng Nhơn sanh và phụng sự

 Đức Chí Tôn, nay Toàn Đạo được hưởng Ân Thiên bởi Quyền Giáo Tông đức

 hạnh hoàn bích, Người là ngôi Nhơn Đạo quyền năng Thiêng Liêng tại Thế

 thay mặt Đức Chí Tôn độ rỗi Nhơn sanh, Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung

 Nhựt là chân dung của toàn Nhơn sanh, Người thay mặt Nhơn sanh dâng

 tŕnh nguyện vọng và công nghiệp Đạo lên Chí Tôn phán xét .

         Người nguyện ước dắt d́u Nhơn sanh cùng về Bạch Ngọc

 Kinh nên hạ ḿnh để được ở cùng Nhơn sanh làm Anh Cả trong châu thể

 Tín Đồ yêu thương .

        Nay c̣n lại 3 Ngôi của Chưởng Pháp và 3 Ngôi của Đầu Sư rồi

 ai sẽ ngự ?, hẳn nhiên sẽ có 6 Chức sắt Đại Thiên Phong vẹn toàn đức

 hạnh ngự vào Ngôi ấy và hôm nay Cửu Trùng Đài có đông đủ Chức sắt Đại

 Thiên Phong như 3 vị Chưởng pháp và 3 vị Đầu Sư chưa ngự vào Ngôi vị của

 ḿnh, bởi dưới sự chuẩn phê của Chi Tôn xét nét hành tàng đức hạnh và

 công nghiệp chưa đủ, bởi Đức Chí Tôn lấy đức hạnh của Đức Quyền Giáo Tông

 Thượng Trung Nhựt làm mẫu mực cho Ngôi vị Nhơn Đạo .

        Nếu như Nhơn sanh nước Nam, không có ai ra sức ḅn mót đức

 hạnh và công nghiệp Đạo để đắc thành trong lúc nầy, th́ trong tương lai

 Nhơn sanh Vạn Quốc sẽ ngự vào 6 Ngôi c̣n lại " .

         Trước 7 Ngôi có một bức b́nh phong phù điêu chạm trổ Long,

 Lân, Qui và Phụng bởi chất liệu bằng gỗ mạ vàng .

        Biểu tượng cột Rồng.

        Nội Điện Đền Thánh có 28 cột Rồng biểu tượng Nhị Thập Bát

 Tú tức là Thần, Thánh, Tiên và Phật chầu tại Bạch Ngọc Kinh nơi Đức

 Chí Tôn ngự. Cột Rồng biểu thị cho ba thời kỳ lập giáo.

        - Nhứt Kỳ Phổ Độ, mở ra Thanh Dương Đại Hội để phán xét công

 nghiệp đạo đức của chúng sanh, do Đức Nhiên Đăng Cổ Phật làm Chủ

 cầm cân Công b́nh, nên biểu tượng cột Rồng màu Xanh .

        - Nhị Kỳ Phổ Độ, mở ra Hồng Dương Đại Hội để khảo thí các Đẳng

 chơn hồn và Chúng sanh, căn cứ vào quá tŕnh công nghiệp đạo đức của

 một kiếp sanh, do Đức Di Đà làm Chủ cầm cân Công b́nh phán xét, nên

 biểu tượng Rồng màu Đỏ .

        - Tam Kỳ Phổ Độ, mở ra Bạch Dương Đại Hội phán xét tội

 lỗi Chúng sanh do Đức Di Lạc làm Chủ cầm cân Công b́nh điểm Đạo, nên

 Rồng màu Trắng là chính Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ .

        Riêng 10 cột Rồng Vàng bao quanh Bát Quái Đài biểu tượng

 của Thập phương chư Phật chứng Đại Hội Long Hoa .

        Nội tâm Cửu Trùng Đài có tất cả là 28 cột Rồng. Những cột

 Rồng há miệng điêu khắc rất linh động, biểu tượng cho cơ truyền bí

 pháp. Đức Chí Tôn và Thần Thánh dùng huyền diệu giáng cơ dạy Đạo cho

 Chúng sanh, nương theo thực hiện Nhơn Nghĩa, Từ Bi, Bác Ái và Công

 B́nh. Rồng há miệng kêu gọi Chúng sanh hăy thức tĩnh, không v́ Thất

 t́nh mà quên Đạo đức .

         Tả-hữu Nội Điện Cửu Trùng Đài có hai Giảng Đài để thuyết

 Giáo, kiến trúc theo h́nh thể Rồng Xanh há miệng 6 chia làm cột trụ đễ

 Giảng đài, biểu tượng khắc kỷ Lục căn như: Nhăn, Nhĩ, Tỷ, Thiệt, Thân và

 Ư .

        Ngày trước có Vua Phồ Dư vô đạo, bạo tàn bắt Khổn Phu Tử

 giam vào ngục thất hơn hai năm mới phóng xá, cắm con dân theo đạo Khổn

 Phu Tử và lập ra 6 điều cắm Đức Khổn Phu Tử thuyết giáo .

        1 - Mắt Ta không muốn thấy mặt Khổn Phu Tử .

        2 - Tai Ta Không muốn những lời Khổn Phu Tử bàn .

        3 - Mũi Ta không chịu hôi tanh của Khổn Phu Tử .

        4 - Lưỡi Ta không chịu nói với Khổn Phu Tử .

        5 - Thân Ta không muốn gần thân thích với Khổn Phu Tử .

        6 - Ư Ta không cho Khổn Phu Tử qua nước lần thứ hai .

        Nếu cải lịnh Ta sẽ bị gia h́nh không bao giờ dung thứ, nên

 Trời mới phán xét đất nước Phồ Dư triền miên nguy biến .

        Bởi thế Vua Phồ Dư lập đài cầu Trời mon cho đất nước b́nh an,

 lời cầu thấu đến Ngọc Hư Cung, Thượng Đế sai Đức Hứa Chơn Quân xuống

 đứng trên đài báo cho Vua vô đạo biết rằng :

        " Ấy tại Nhà Vua vô đạo mới có sự phán xét nầy, nếu Nhà

 Vua muốn có gió thuận, mưa ḥa, dân cư an lạc th́ đến nước Lỗ rước

 Khổn Phu Tử về mở Đạo và dạy dân th́ trong nước hết tai nạng " .

        Đức Hứa Chơn Quân rừa dức lời và biến mất, Vua Phồ Dư

 nhận được linh ứng, huyền diệu. Truyền lịnh đến nước Lỗ rước Khổn Phu

 Tử về mở trường giáo đạo dạy dân không bao lâu đất nước của Vua Phồ Dư

 thịnh vượng và an lạc .

        Từ ấy Vua Phồ Dư truyền lịnh toàn dân trong nước nếu ai

 không theo đạo Khổn Phu Tử th́ bị gia h́nh trọng tội .

        Cửu Trùng Đài cũng được kiến trúc Đông-Tây giảng đài, bởi

 từ người xưa c̣n đậm dấu ấn và ở giảng đài ngày nay đă hằn truyền bí

 pháp, Tân Luật, Pháp Chánh Truyền, Đạo Luật, Tân Kinh, Thánh Ngôn Hiệp

 Tuyển, Giáo chỉ và Đạo Lịnh, do Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc, Quyền Giáo

 Tông Thượng Trung Nhựt và qúy Ngài tiền Khai Đạo để lại một kho tàng

 giá trị Đức tin Cao Đài 700.000 năm lưu truyền .

       Hai bênh Đông-Tây Lang, có khắc chữ Á và chữ Đông biểu tượng

 khai đạo Cao Đài tại cực Á-Đông và có những bựt cấp để cho Tín đồ vào

 đảnh lễ Đức Chí Tôn, được điêu khắc tượng con Kim Mao Hẩu .

        Trên nóc mái Cửu Trùng Đài có điêu khắc Long-Mả, đứng

 trên qủa Địa cầu, để diễn đạt trực tiếp bởi h́nh tượng :

         Từ Vua Phục Hy đời Vũ Đế nơi sông Mạnh Tân có một con

 quái vật đầu Rồng ḿnh Ngựa, nổi lên sống gió mănh liệt như vũ băo

 nước dân cao bất thường, Vua Phụ Hy nhận ra cơ báo ứng và hỏi rằng :

        " Nếu phải nhà ngươi đem bảo vật đến đây " .

        Long-Mả vân lời đến qú xuống dâng cho Vua Phục Hy một

 Thánh kiếm và bức Bát Quái Hà Đồ. Long-Mả tŕnh rằng :

        " Xin Ngài cằm lấy hai bảo vật nầy để lập Đạo chăn Dân ".

        Vua Phục Hy nhận Thánh kiếm để lập Đạo chăn Dân và bức Bát

 Quái Hà Đồ phân chia định hướng Vũ trụ, từ ấy mối Đạo Chăn Dân của

 Nhân loại được lập thành lần thứ nhứt tại Phương Đông bởi Vua Phục

 Hy truyền thụ cho Nhân loại nguyên lư đạo đức .

        Trên nóc mái Cửu Trùng Đài đắp ngói sơn đỏ, điêu khắc Long-Mả

 biểu tượng linh vật khuyến đức, đem Kinh truyền giáo từ Phương Đông

 chạy đến Phương Tây, nhưng đầu vẫn ngó về Phương Đông bởi Thiên địa

 tuần quờn do Châu Nhi Phục Hỉ là đạo từ Phương Đông truyền ra lấy Thánh

 đức làm căn nguyên .

        Tả-hữu Cửu Trùng Đài c̣n có những khuông cửa sổ vuông vắn

 đắp thành phù điêu bởi tâm điểm có Thiên Nhăn và chung quanh nhánh, lá

 bông, trái Sen và Nho tạo nên chân lư quy nhứt, bởi cấu trúc trên kỹ

 thuật xây dựng và mỹ thuật tạo h́nh, cho phép tự toát ra một Cửu Trùng

 Đài chứa đựng chất t́nh Đức tin và Khoa học Thiên nhiên, những tia sáng

 kỳ diệu trực tiếp soi rọi trong mỗi Tín đồ, tạo thành kết tụ yêu

 thương.

        Hội Khoa học Gia Âu Châu, viếng thăm Ṭa Thánh Tây Ninh

 21/02/1948, Hội cho ra ấn phẩm " Lumière de Dieu " Paris xuất bản .

        Kết luận : " Ṭa Thánh Tây Ninh của tia sáng kỳ diệu nơi từ

 cơi sinh bất diệt, một khám phá mới của Nhân loại về nhân sinh quan

 Đức tin Cao Đài, từ thế kỷ nầy sự Cứu rỗi được công bố toàn diện và

 khắp cùng thế gian " .

        Đông Tây Lang có 6 cửa ra vào, được kiến trúc thành 9

 bậc cấp và điêu khắc Kim Mao Hẩu chầu hai bên, tượng trưng cho cửa

 ngỏ hướng thiện phục hồi chánh Đạo và phổ độ Nhơn sanh ra khoải biển

 trần khổ .

                        Cung Đạo

         Cung Đạo được kiến trúc trên bậc cấp thứ 10, nhỏ và hẹp

 đối với chín bậc của Cửu Trùng Đài nối liền bởi hai cột Rồng .

        Trên trần ḷng dù điêu khắc một bầu trời có những phát nguyên

 Đại Đạo như Bửu pháp Đại Ngọc Cơ của Ngọc Hoàng Thượng Đế, Thánh thơ

 Xuân Thu của Thánh Giáo, cây Phất Chủ của Tiên Giáo, Bát Du của Phật

 Giáo và chân dung Đức Hồng Quân Lăo Tổ, tỏa ra ánh hào quang phản chiếu

 khắp cùng lấp lánh kim cương linh động bởi cẩn bằng pha ly h́nh rẻ quạt.

        Đạo Cao Đài bởi nhờ Đại Ngọc Cơ mà Chí Tôn và các Đấng

 Thiêng Liêng giáng cơ khai sáng nền Đạo, d́u dắt Nhơn sanh về với chánh

 thiện và truyền khắp năm Châu .

        Cung Đạo c̣n có hai tấm màn điêu khắc chân dung những bậc Tiên,

 Thánh và Hiền như: Tả có Bát Tiên, Hữu có Thất Thánh và Thất Hiền .

        Trên Cung Đạo có phù điêu Ngọc là một bức màn treo lơ

 lửng khoảng không, trên bức màn có những chân dung Tam Giáo, Tam Trấn

 và Ngũ Chi, biểu tượng của sự hợp nhứt trong nền Đại Đạo :

        Tam Giáo :

        Lăo Tử, Thích Ca, Khổng Tử .

        Tam Trấn Oai Nghiêm :

        Quan Âm, Lư Thái Bạch, Quan Thánh Đế Quân .

        Ngũ Chi :

        Đức Phật Thích Ca biểu tượng Phật Đạo

        Đức Lư Thái Bạch biểu tượng Tiên Đạo

        Đức Jésus Crhist biểu tượng Thánh Đạo

        Đức Khương Thái Công biểu tượng Thần Đạo

        Ngôi Giáo Tông dưới biểu tượng Nhơn Đạo .

        Cung Đạo là nơi toả ra Tam giáo, Thiên Nhăn là trung tâm

 của đức tin, Tam giáo là giác cạnh đều nhau tượng trưng cho Ngôi thứ

 như Phật ngôi Trời là Cha, Pháp ngôi Đất là Mẹ và Tăng ngôi Nhơn là

 Con, từ ấy Đạo có Phật-Nho-Tiên đồng quy nguyên Tam Giáo hướng về Ngôi

 Thượng Đế và các Tôn giáo cùng một mục đích Phổ độ Nhơn sanh đến với cơi

 hằng sống .

        Thiên Nhăn tiêu biểu cho sự hoàn bích và chuẩn thằng của nền

 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, bởi Đạo vốn trên căn bản mực thước và quy tắc,

 nếu được sữa cải phải trên sự đồng thuận của Nhơn sanh và Thượng Đế

 chuẩn y mới thành .

        Nhơn sanh nhờ nơi Cung Đạo để dâng lên những nguyện vọng

 hầu xin Đức Chí Tôn, Phật, Tiên Thánh, Thần và Đức Lư Giáo Tông chuẩn

 y và xét nét công nghiệp Đạo, Cung Đạo có bàn Nội Nghi để Chức sắt Hiệp

 Thiên Đài dâng Sớ lên Đức Chí Tôn và các đấng Thiêng Liêng .

                              Bát Quái Đài

                        " Ngai Vàng Tối Thượng "

         Bát Quái Đài được lập trên 12 bậc cấp, biểu tượng

 cho Thập Nhị Khai Thiên, bởi số 12 của riêng Trời-Đất .

         Trên Thiên Bàn bởi một quả Càn Khôn bán kính 3 thước 3

 tất, màu xanh da trời. Chính tâm có chân dung Thiên Nhăn biểu tượng

 h́nh ảnh Đức Chí Tôn ngự tại ngôi Thái Cực, chung quang quả Càn Khôn

 có 3072 Ngôi sao tượng trưng cho Tam thiên Thế giới, Thất thập Nhị địa

 cầu và tất cả đẳng cấp linh hồn .

        Thiên Nhăn là Trời soi rọi khắp cùng, biến hóa muôn loài

 nuôi dưỡng sinh diệt bởi phép huyền diệu của Vũ trụ, Trời không mượn

 chân dung muôn loài làm biểu tượng, bởi Bát Quái biến hóa thành Càn

 Khôn là Đấng Trời tối cao sinh muôn loài, nên Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ lập

 quả Càn Khôn tại Nội tâm Bát Quái Đài và ở dưới có thờ những bài vị của

 các Giáo chủ thời khai Đạo Đạo Nhị Kỳ Phổ Độ .

        Tam Giáo :

        - Giáo Chủ Đạo Ph

ật có Đức Thích Ca Mâu Ni .

        - Giáo Chủ Đạo Tiên, Đức Lăo Tử .

        - Giáo Chủ Đạo Nho, Đức Khổn Phu Tử, đản sinh 15/09 Kỷ Dậu .

        Ngũ Chi :

        - Phật Đạo

        - Thần Đạo

        - Thánh Đạo

        - Tiên Đạo

        - Nhơn Đạo .

        - Phật Đạo. Đức Thích Ca Mâu Ni đản sanh ngày 08/04/24

 trước Tây lịch, Người là Thải Tử của Vua Tịnh Phạn nước Nepan " Cách

 biên giới Ấn Độ 20 cây số ". Người đem đến cho nhân loại Từ Bi và độ

 rỗi chúng sanh ra khỏi mọi sự khổ .

        - Thần Đạo. Đức Khương Thái Công vân mạng lịnh Ngọc Hư Cung

 lập bản Phong Thần đời Nhà Châu Trung Á .

        - Thánh Đạo . Đức Jésus Crhist vân lịnh Đức Chúa Trời đem

 đến cho nhơn loại Bác Ái, yêu thương và cứu thế cho Nhơn loại, Người

 khai đạo Thánh tại cực Tây Á .

        - Tiên Đạo. Đức Lăo Tử đản sanh ngày 01/02/ Đinh Dậu, tại

 Trung Hoa đời Nhà Thương, Người khai đạo Tiên mở cửa Vô vi phổ hóa Chúng

 sanh ra khỏi Tử-sinh .

        - Nhơn Đạo. Giáo Tông Lư Thái Bạch là Anh cả của Chúng

 sanh cầm giữ khung phép và kỷ cương mối Đạo, bởi nhận lịnh của Đức Chí

 Tôn. Người là thi hào Lư Thái Bạch nước Trung Hoa, chấp chưởng Cửu Trùng

 Đài làm Nhứt Trấn Oai Nghiêm để thay mặt cho Đại Đạo, bởi Người là mọi

 của sự quang minh .

        Tam Trấn Oai Nghiêm :

        - Nhứt Trấn Oai Nghiêm. Đức Lư Thái Bạch sinh vào đời Nhà

 Đường Trung Hoa vốn thi sĩ lừng danh, Người để lại cho Nhân loại một

 đại trường Thi ca vinh diệu bất hủ .

         Người là mănh đất chu du thiên hạ, không mưu cầu phú quư,

 ngày quy vị Đức Lư Thái Bạch đắc Đạo Thành Tiên, nay cầm quyền Giáo Tông

 Thiêng liêng và Nhứt Trấn Oai Nghiêm thay mặt Đức Chí Tôn phán xét và cứu

 rỗi Chúng sanh .

        - Nhị Trấn Oai Nghiêm bênh hữu là Đức Công Chúa Diệu Thiện

 con của Sở Trang Vương Trung Hoa, Người trinh liệt, đức hạnh tu được

 đắt đạo thành Phật Quan Âm Như Lai, Người cứu muôn loài, mến vật, thương

 yêu nhơn loại cứu khổ chúng sanh nên Đức Chí Tôn chọn Người cầm giềng mối

 tính cho Nữ Phái .

        - Tam Trấn Oai Nghiêm bênh Tả là Đức Quan Thánh Đế Quân

 sinh đời Nhà Hớn Trung Hoa. Người trung can, nghĩ khí nên Đức Chí Tôn

 chọn làm Thánh Đạo và cầm giềng mối tính cho Nam Phái .

        - Chân dung Đức Hồng Quân Lăo Tổ nơi Cung Thượng Thiên,

 Người là Đấng phân định Âm-Đương khai thành Trời-Đất, Ngài là Trời biến

 thân làm Thầy Tam giáo, NGƯỜI lập ra ba nền Tôn giáo như: Thích, Nho và

 Đạo, với những biểu thị bí pháp của Tôn giáo, Đức Ngài cũng là Quơn Tổ

 của loài Người .

        Từ Bát Quái Đài theo chiều thẳng trổ lên nóc mái cao 30

 thước, kiến trúc h́nh bát giác cao vút không trung, xây thành ba

 tầng từ nóc lên 15 thước, điêu khắc biểu tượng bởi những vật thể như

 Bầu, Gậy và Giỏ Hoa Lam tạo thành tự tin của Đạo đức, Bầu gậy là hai

 Bửu pháp của Lư Xích Hoài gián trần cứu độ chúng sanh, cầm quyền Nam

 phái, bởi chơn linh của Đức Quyền Gíao Tông Thượng Trung Nhựt " Lê Văn

 Trung " .

         Giỏ Hoa Lam là Bửu pháp của Đức Long Nữ gián trần cứu độ

 chúng sanh, cầm quyền Nữ phái, Người là đệ tử của Đức Phật Quan Âm

 Như Lai, bởi chơn linh của Đức Đầu Sư Lâm Hương Thanh .

        Đức Quyền Giáo Tông Thượng Trung Nhựt và Nữ Đầu Sư Hương Thanh

 là đệ tử của Đức Chí Tôn ở buổi ban sơ Khai Đạo, hai Đấng đă trở thành

 ân nhân của Nhân loại và Đại công với Đạo trong thời Tam Kỳ Phổ Độ .

        Phần dưới là ba pho tượng Phật dũng sơn màu của các thời

 truyền đạo Tam Thanh, điêu khắc thành thế tựa lưng vào nhau như Phật :

 Brahma , Civa, Christna Vichnou, đến để thay cho Chí Tôn " Thượng Đế "

 trị đời và truyền giáo Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ .

        Ba vị Phật tiêu biểu của ba ngươn :

        - Thượng-ngươn là ngươn Thánh-đức hay ngươn vô tội .

        - Trung-ngương là ngươn Tranh đấu .

        - Hạ-ngương là ngươn Bảo tồn hay ngươn trở lại Thượng cổ.

        Ba ngươn được xoay vần, như đạo có ba thời kỳ : Nhứt kỳ,

 Nhị kỳ và Tam kỳ Phổ Độ cũng như Trời đất một ṿng bởi điểm đứng sự

 khởi .

        Ba vị Phật trị v́ ba ngươn :

        - Phật Brahma hướng về Phương Tây Á, Người giáng trần để điều

 hành ngươn Thánh đức, Người đứng trên thân con Huyền Nga bay khắp cả

 Hoàn cầu để xem t́nh h́nh cuộc Thế .

        Phật Brahma chăm lo cho tịch dương, như thầm thương cơi đời

 sẽ chiều dần mất biến, thương cho ngươn vô tội sẽ mản và đạo đức của

 Thượng ngươn sẽ không c̣n ảnh hưởng đến cơi đời sau .

        - Phật Civa hướng về Phương Bắc Á, Người giáng trần để điều

 hành ngươn Tranh đấu, Người đứng trên thân con rắn bảy đầu, để chinh

 phục Thất t́nh man lại hạnh phúc cho Nhơn loại .

        Phật Civa nh́n về hướng ngôi Bắc đẩu và dùng thanh âm của Sáo

 để khẩn cầu xin Chí Tôn " Thượng Đế " tế độ chúng sanh thoát ṿng biển

 luỵ, tiếng Sáo của Trung ngươn kêu gọi chúng sanh hồi tâm hướng thiện .

        - Phật Christna Vichnou hướng về Phương Nam Á, Người giáng

 trần điều hành ngươn Bảo tồn hay Tái tạo, Người cưỡi con Giao Long để

 đánh dấu chu kỳ trở lại thời Thượng cổ .

        Phật Christna Vichnou nh́n về hường cán cân Công-b́nh để giữ

 sự tuần tự chuyển hóa của thời Hạ ngươn, Người là đấng phán xét Công

 b́nh, Bảo tồn di sản của Tạo hóa và đưa chúng sanh về nơi Bạch Ngọc

 Kinh .

        Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc có dạy rằng :

        " Dầu cho những chơn linh nào chết nơi chân trời góc bể đi

 nữa, mà đầy đủ công nghiệp, tâm đức, th́ Phật Christna Vichnou cũng

 lănh lịnh Chí Tôn tuần du trên mặt thế mà rước chơn linh ấy về ngay

 nơi Bạch Ngọc Kinh " .

     Ba vị Phật tại không trung của Bát Quái Đài thể hiện sự Tinh

 anh của nền Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, tiêu biểu cho Công b́nh của Tạo

 hóa, Đức Chí Tôn đă tạo lập thành hệ thống Huyền bí do cơ Tuần-hườn

 luân chuyển trong Vũ trụ và ba vị Phật biểu tượng của tinh thể Công

 b́nh hướng dẫn chúng sanh nương theo điểm sáng ấy .

                    Nguyên lư tổng quát đạo Cao Đài.

         Nguyên lư: Khí Hư Vô ở trạng thái âm u và mù mịt, chưa

 phân chia thành Trời-Đất .

         Đến lúc Thái Cực phát nổ mới phân chia ra ánh sáng khấp

 cùng và Thanh Khí bay lên cao thành Trời, Trược Khí chiềm xuống thành

 Đất từ ấy biến hóa thành Lưỡng Nghi phân thành hai đóa Sen có Âm và

 Dương .

        Lưỡng Nghi sinh ra Tứ tượng là bốn quả được phân định thành bốn

 hướng tạo ra Vũ trụ có Đông, Tây, Nam và Bắc .

        Tứ Tượng sinh thành Bát Quái được chia ra tám phương là

 Càn, Khảm, Cấn, Chấn, Tốn, Ly, Khôn, Đoài .

        Bát Quái là cơ huyền vi biến hóa vô cùng sinh thành vạn

 loại, vận chuyển thành 12 Ngói " Mầm non " là Thập Nhi Khai Thiên, Bát

 Quái là bí pháp chơn truyền đă ấn định số 12 làm biểu tượng cho 12 con

 giáp như : Tư, Sửu, Dần, Mẹo, Th́n, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi

 cũng là số riêng của Thượng Đế " 12 " .

        Mười đóa Sen biểu tượng cho Thập-phương chư Phật, bởi thế

 nơi Niết Bàn mới có Ṭa Sen đất Phật .

         Như các đấng Tiên Thánh xưa kia cũng ở cơi trần mà không

 vướng luỵ v́ trần nên đắc Đạo, Sen thân vốn sống nơi bùn mà trắng tinh

 anh không bị hoen ố v́ bùn, bới thế Ṭa Sen là Ngai của Phật .

        Tam Giáo từ tính của Nho .

        Dây Nho là Tinh

        Trái Nho là Khí

        Rượu Nho là Thần .

        Dâng Tam Bửu là lễ vật của Tinh, Khí và Thần, dâng lên Chí

 Tôn và các Đấng Thiêng liêng, để tỏ ḷng thành kính và lấy căn bản

 hiệp nhứt của Tinh, Khí và Thần lập thành phương tu luyện Đạo như Hoa,

 Rượu và Trà .

        Hoa tượng trưng cho Tinh

        Rượu tượng trưng cho Khí

        Trà tượng trương cho Thần .

        Ngày nay Nho Tôn chuyển thế, Nho là lễ của Đạo, người hành Đạo lấy lễ làm phương châm, như mỗi Tín đồ Cao Đài là Nhơn Đạo nên lấy lễ làm đầu để thực hiện : Quan, Hôn, Tan, Tế theo phương tŕnh Nho làm định luật .

        Thánh giáo Chí Tôn có dạy rằng :

        " Lập Tam Kỳ Phổ Độ nầy, duy Thầy cho Thần hiệp Tinh và Khí .

        Hiệp đủ Tam Bửu là cơ mầu nhiệm siêu phàm nhập thánh ... Nguồn cội Tiên, Phật yếu nhiệm là tại đó " .

        Đông Tây Lang c̣n có những khuôn cửa điêu khắc dây, lá, hoa và trái Nho, cùng đôi Hạc bay tự do trên mây xanh, được ví như :

        " Lung Kê hũ mể tham qua cành gỉa Hạc vô lương Thiên địa ban ".

        Như Gà có lúa ăn no đủ nhưng lại sống trong chuồng rồi có ngày Gà sẽ bị chết v́ nước và lửa của tam đầu khổ, phần Hạc ăn không đủ no nhưng sống tự do bay khắp Trời xanh

         Bởi thế trong cửa đạo Cao Đài dẫu rằng có nghèo, nhưng tinh thần vị tha, bao dung, thương yêu và Nhơn nghĩa hầu cho ngày chung cục mà người Tín đồ toại nguyện, như Hạc ung dung bay vào Trời xanh .

           Những Biểu tượng về thờ phượng trong nền Đại Đạo .

        Đại Đạo thờ Thiên Nhăn biểu tượng của Lư vô cùng là ngôi cao cả chưởng quản muôn loài, bởi Đức Cao Đài không dùng chân dung như các Tôn giáo khác nên NGƯỜI dạy rằng :

        " Các Con phải biết Trời là Lư vô cùng càn khôn thế giới, Trời không lấy sát phàm để tạo thành chân dung như các Con, v́ thế các Con lấy Thiên Nhăn làm biểu tượng của Thầy và Thầy đă từng dạy .

        Nhăn Thị Chủ Tâm

        Lưởng Quan Chủ Tể

        Quan Thị Thần

        Thần Thị Thiên

        Thiên Giả Ngă Giă "

        Nghĩa là :

        " Mắt làm chủ Tâm Linh con người .

        Hai yến-sáng trong mắt là Thần .

        Thần là Trời .

        Trời là Ta vậy " .

        Nhăn tại Tim con người được cấu tạo thành ngôi Thần của Lư Hư Vô biểu thị nội tâm có Trời ngự trị, từ môi trường Nhăn tại Tâm cho phép người hành đạo chuyển tỉnh thành động và động thành tỉnh để luyện bốn pháp môn như :

        Luyện Tinh hoá Khí .

        Luyện Khí hoá Thần .

        Luyện Thần quờn Hư .

        Luyện Hư quờn Vô .

        Từ ấy bốn pháp môn trên được mở ra để đón nhận người hành đạo vào Huyền Quan Nhứt Khíu là Hoàng Cung Thiên Nhăn ngự trị nơi Tâm, Chửng quản Chơn Vương Chánh Đạo của cả muôn loài .

         Thánh Giáo của Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế dạy rằng :

        " Hai mắt của các Con là nhục nhăn v́ Âm và Dương biểu thị Thái cực của Thiên Nhăn, Lưởng quan của các Con là Nhựt nguyệt hằng soi sáng khắp cùng, Càn Khôn được vận chuyển liên tục ngày đêm bởi kiến trúc của tạo hoá ".

        Thánh Giáo của Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế dạy thờ Thiên Nhăn cho phù hợp với Bí-pháp và luyện đạo rằng :

        " Thần là khiếm-khuyết của cơ Mầu Nhiệm từ ngày đạo bị bế. Nay Lập Tam Kỳ Phổ Độ nầy, Thầy cho Thần hiệp Tinh và Khí đặng hiệp đủ Tam-Bửu là cơ mầu nhiệm siêu phàp nhập thánh .

        Các con nhớ nói v́ cớ nào thờ con mắt Thầy cho chư Đạo hữu nghe ... ".

        " Từ ngày bị bế Đạo tất cả phẩm vị Thần, Thánh, Tiên, Phật và luật lệ hăy c̣n nguyên, luyện pháp chẳng hề đổi thay, nhưng Thiên Đ́nh mỗi phen đánh tản Thần không hiệp cùng Tinh và Khí " .

 

        " Thầy đến đặng hườn-nguyên chơn-thần cho các con đặng đắc Đạo. Con hiểu Thầy cư tại Nhăn bố trí cho chư Đạo-hữu con hiểu rơ. Nguồn cội Tiên Phật do yếu nhiệm là tại đó. Thầy khuyên các con mỗi phen nói Đạo, hằng nhớ đến danh Thầy ".

        Đức Chí Tôn dạy Vô Cực Đăng :

        " Trước khi chưa phân Trời-Đất có Khí Hư Vô bao phủ Càn Khôn soi sáng khắp vũ trụ, trung tâm Càn Khôn tạo thành Đạo từ ấy mới sinh ra Thái Cực, hoá thành Lưởng Nghi là Âm và Dương của hai cực Tịnh Động xúc tác sinh ra muôn loài .

        Trên Thiên Bàn chính tâm có Vô Cực Đăng là ngọn Tâm Đăng, Phật Tiên truyền Đạo cũng nơi đó và các Con thành Đạo cũng chính ở đó, các Con hăy hướng vào Tâm Đăng thành kính bởi nơi đó có sự vận chuyển của Mặt Nhựt và Mặt Nguyệt soi sáng khắp cùng rực rỡ .

        Trời-Đất trường cửu nhờ sự soi sáng và Trời-Đất sinh ra muôn loài đồng sống, bởi thế người hành Đạo cũng nương theo ánh sáng chính đạo mà thành. Tỷ như người hành đại Tâm không chính nơi Vô Cực Đăng để Tâm lệch sang Tả thành Tả Đạo và lệch sang Hữu thành Bàn Môn .

        Tâm Đăng an tịnh cửa chánh đạo của các Con được mở và nếu Tâm các Con mịt mù th́ Tà quyền khởi động Sân si, ḷng dục vọng chạy theo tham muốn hư danh " .

        Thánh giáo của Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế 02/08/1926 " Bính Dần " dạy rằng :

         " Bính ! ( Tên của vị Chức sắc buổi Khai Đạo ). Thầy giao cho con một trái Càn Khôn: con hiểu nghĩa ǵ không ?,        - Một trái đất tṛn quây, hiểu không ? Bề kính tâm là 3 thước 3 tất nghe con. Lớn qúa ! mà phải vậy mới đặng v́ là cơ Mầu nhiệm Tạo hóa trong ấy, mà sơn màu xanh da Trời Cung Bắc Đẩu và các V́ Tinh Tú vẽ lên quả Càn Khôn ấy. Thầy kể Tam Thập Lục Thiên. Tứ Đại Bộ Châu ở không không trên khôn khí, tức là không phải Tinh-Tú Tính lại có 3.072 ngôi sao. Con phải biểu vẽ lên đó cho đủ. Con vở sách Thiên vă Tây ra coi mà bắt chước. Tại Ngôi Bắc Đẩu con phải vẽ 2 bánh lái và Sao Bắc Đẩu cho rơ ràng. Trên v́ sao Bắc Đẩu con vẽ Con Mắt Thầy, hiểu chăng ? Đáng lẽ trái đất ấy phải bằng chai, đúc trong một ngọn đèn đốt cho nó thường sáng; ấy là lời cầu nguyện quí báu cho cả Nhơn loại trong Càn Khôn Thế giái đó, nhưng mà làm chẳng kiệp th́ tùy tiện " .

        Đức Chí Tôn dạy về Âm-dương :

        " Âm-Dương là cơ Động-Tịnh của Trời-Đất tức là thành Khí của các Con, cũng chính nơi Âm-Dương mà Trời-Đất hoá sinh vạn loại, người hành Đạo cũng nhờ thành Khí ấy mà đắc Đạo, vạn vật muôn loài đều có Trống-mái xoay vần " .

        Hầm Tàng Bửu Khánh :

        Phần dưới cùng của Bát Quái Đài là Hầm Tàng Bửu Khánh, được Kiến trúc trên căn bản Khoa học do ba khối hợp nhứt bởi Nền tảng, Điểm đứng và Không giang .

        Những Ṭa Thánh của đức tin đều có Hầm Tàng Bửu Khánh như :

 Công Giáo có Ṭa Thánh La Mă " Rome, Ư Quốc ", Hồi Giáo có Đền Thánh La Mecque ở Saoudite, Đền Thánh Notre-Dame Paris 5 Pháp Quốc, Đền Thánh Sacré Coeur Paris 18 Pháp Quốc, Ṭa Thánh Cao Đài Tây Ninh ở miền Nam Việt Nam v.v...

        Hầm Tàng Bửu Khánh cũng là nơi để những Cổ vật của Đạo và phẩm vật quư báu của Nhơn sanh hiến tặng, để pḥng khi Nhơn sanh gặp phải lúc lâm nguy mới đem ra bố thí .

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ xây cất Hầm Tàng Bửu Khánh bởi mục đích cứu khổ pḥ nguy và làm phương tiện phục vụ Nhơn sanh sinh tồn " năm 1932 Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh xuất tất cả phẩm vật từ Hầm Tàng Bửu Khánh để bố thí cho toàn dân Tần Nhơn bởi hạn hán mất mùa tại Miên quốc " .

        Hiệp Thiên Đài 10 cột Rồng .

        Cửu Trùng Đài 28  cột Rồng .

        Bát Quái Đài 10 cột Rồng .

        Đông Lang 54 cột phù điêu lá, hoa, quả Sen, Nho, Lam, Huệ .

        Tây Lang 54 cột phù điêu lá, hoa, qủa Sen, Nho, Lam, Huệ .

        Tổng cộng Đền Thánh có 156 cột trụ .

                           Kỳ Quan Đức Tin

        Kỳ quan được chia ra làm ba loại .

        1 - Kỳ quan Thiên nhiên đa dạng, hùng vĩ toạ lạc khắp hoàn vũ .

         Con người chỉ tiếp cận qua số ít Kỳ quan Thiên nhiên và bàn tay nhỏ tô điểm vào cho nổi bật Kỳ quan Tạo hóa .

        2 - Kỳ quan Nhân tạo do những Triều đại xây dựng, thường bị xoáy ṃn hay phá hủy bởi chiến tranh và thời gian .

        3 - Kỳ quan Đức tin do sự kỳ diệu tạo thành không ấn định tiêu chuẩn kích thước và thời gian, chỉ một phiến đá Hoa viên Lâm Tỳ Ni, nước Nepal " Tipet " cách biên giới Ấn Độ 20 cây số, " Tiểu Quốc Ca Tỳ La Vệ và Koliya " vẫn được xem là một Kỳ quan của Phật Giáo, do những Khảo cổ gia và Khoa học Anh-Đức khai quật và thử nghiệm năm 1896, vị trí vườn Lâm Tỳ Ni được sát định là nơi Đức Phật Thích Ca Mau Ni đản sanh trước Tây lịch 245 năm, phiến đá c̣n để lại dấu ấn của Đức Phật đản sanh dưới gốc cây Vô Ưu .

        Ngoài ra Phật Giáo c̣n có ba kỳ quan như : Bồ Đề Đạo

 Tràng nơi thành Đạo, Vườn Lộc Uyển nơi Thuyết Pháp đầu tiên và thành Châu Thi Na nơi Đức Phật nhập Niết Bàn .

       - Đền Thờ thành Jérusalem " Cựu Ước " và Thành Jérusalem, Tây Á " Phương Đông " ngày nay là biên giới của hai quốc gia Israel và Palestine, vẫn được xem là Kỳ quan của đức tin Công Giáo " Tân Ước " bởi Đức Chúa Jésus Crhist hằn ban phép lành và giảng theo lời của Đức Chúa Trời, Người đến đây để tiếp nhận Tín đồ và chăn con chiên .

         Nay Ṭa Thánh Công Giáo đặt tại Rome nước Italie " Châu Âu " .

        Ngoài ra Thiên Chúa Giáo c̣n có kỳ quan Máng Cỏ ở Jérusalem nay thuộc Quốc gia Palestine Tây Á " Phương Đông " và ngôi mộ của Đức Chúa Jésus Crhist .

        Thành Jérusalem đă từng nhiều lần chiến tranh tàn phá và những tranh chấp của đức tin .

        Thành Jérusalem đă in sâu hai đức tin vào những phiến đá, nên ngày nay Thành Jérusalem được xây dựng lại như cũ và bảo vệ v́ hai đức tin Công giáo và Hồi Giáo .

        Hồi Giáo cũng nhận Thành Jérusalem là một kỳ quan bởi Đức Mahomat hằn đến đây để truyền giảng về Thượng Đế .

        Thánh Địa Hồi Giáo ngày nay được đặt tại La Mecque nước Saoudite Tây Á " Phương Đông " .

        Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Ṭa Thánh Tây Ninh miền Nam Việt Nam Đông Á " Phương Đông " là một trong những Kỳ quan đặc biệt bởi do cơ bút Thiêng Liêng và Nhơn sanh cộng thành .

        Phương Đông biểu lộ khối đức tin Cao Đài, từ tâm hồn của Kiến trúc, Mỹ thuật và con người cộng sinh ra học Pháp Cao Đài, Đền Thánh Cao Đài nơi cung cấp phương tiện tu học, luyện pháp cho Nhơn sanh và tự Đền Thánh thể hiện Kỳ quan thời đại, một nền tản Kiến trúc tổng hợp Đông-Tây, trên căn nguyên của mọi đức tin Hoàn vũ .